ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

ΤΑ ΑΠΟΚΡΥΦΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ

Με τον γενικό όρο Απόκρυφα, ονομάζονται αρχαία κείμενα θρησκευτικού περιεχομένου που έχουν αποκλεισθεί από τον Κανόνα της Αγίας Γραφής. Οι χριστιανικές εκκλησίες θεωρούν ότι τα κείμενα αυτά έχουν συνταχθεί κατ' απομίμηση των κανονικών βιβλίων της Αγίας Γραφής και έχουν αποκλειστεί από τους κανόνες τους. Κατά κύριο λόγο, οι ερευνητές θεωρούν ότι τα βιβλία αυτά συντάχθηκαν μεταξύ του 2ου π.Χ. και του 4ου μ.Χ. αιώνα από Ιουδαίους και χριστιανούς συγγραφείς (αν και συνέχισαν να γράφονται ανάλογα κείμενα μέχρι και τον 13ο αιώνα μ.Χ.), οι οποίοι με απομίμηση του τίτλου, του ονόματος του συγγραφέα, της μορφής και του περιεχομένου, επιδίωκαν να εξασφαλίσουν στα έργα τους κανονικό κύρος. Τα βιβλία αυτά διακρίνονται σε απόκρυφα της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης.

Οι Προτεστάντες χριστιανοί, ονομάζουν «ψευδεπίγραφα» τα ως «απόκρυφα» χαρακτηριζόμενα βιβλία της Π. Διαθήκης από τους Ορθόδοξους και τους Ρωμαιοκαθολικούς, ενώ ως «απόκρυφα» χαρακτηρίζουν συνήθως τα ονομαζόμενα από τους Ρωμαιοκαθολικούς «δευτεροκανονικά» και από τους Ορθόδοξους «αναγιγνωσκόμενα» ή «δευτεροκανονικά» βιβλία της Π. Διαθήκης.

Απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης

Απόκρυφα βιβλία σύμφωνα με την πλειονότητα των Ιουδαίων και των Χριστιανών
Εκτος από τα κανονικά βιβλία, που απαρτίζουν τον κανόνα της Π. Διαθήκης, υπήρξαν και άλλα θρησκευτικής φύσεως έργα, μεταγενέστερα, τα όποια αποκλείσθηκαν απ' αυτόν, ως στερούμενα θεοπνευστίας. Τα έργα αυτά, είναι γραμμένα κατ' απομίμηση των κανονικών βιβλίων και αποδίδονται ψευδώς σε γνωστούς βιβλικούς συγγραφείς. Τα απόκρυφα, που είναι κυρίως παλαιστινιακής άλλα και ελληνιστικής προέλευσης, προέρχονται κυρίως από το χρονικό διάστημα 200 π.Χ. - 100 μ.Χ. και περιέχουν τις θρησκευτικές αντιλήψεις και προσδοκίες του ιουδαϊκού λαού της εποχής τους. Εμφανίστηκαν με αξιώσεις θεοπνεύστων βιβλίων για την απόκτηση κανονικού κύρους, άλλα τόσο οι Ιουδαίοι όσο και οι χριστιανοί τα απέκλεισαν από τον κανόνα της Π. Διαθήκης καθώς το περιεχόμενο τους θεωρήθηκε ξένο προς το μήνυμα της σωτηρίας που αποκαλύπτεται στα κανονικά βιβλία. Η γλώσσα των σωζομένων αποκρύφων είναι η εβραϊκή, αραμαϊκή, ελληνική καθώς και μεταφράσεις:

1. Θρύλοι για πρόσωπα της Παλαιάς Διαθήκης
Το βιβλίο των Ιωβηλαίων
Η διαθήκη των δώδεκα Πατριαρχών
Το μαρτύριο του Ησαΐα
Ζωή του Αδάμ και της Εύας
Βίοι Προφητών
Παραλειπόμενα του Ιερεμία
Διαθήκη του Ιώβ
Διαθήκη του Αβραάμ
Διαθήκη του Σολομώντος κ.ά.
2. Ύμνοι
Ψαλμοί του Σολομώντος
Άσμα
Προσευχή του Μανασσή κ.ά.
3. Διδακτικά
Πιρκέ Αμπόθ (Ρητά των Πατέρων)
4. Αποκαλυπτικά
Πρώτος Ενώχ
Ανάληψη του Μωυσή
Δεύτερος Ενώχ
Δεύτερος Βαρούχ
Τρίτος Βαρούχ
Σχόλιο του Αββακούμ
Αποκάλυψη του Λάμεχ κ.ά.

Απόκρυφα της Καινής Διαθήκης

Τα απόκρυφα της Καινής Διαθήκης γενικά περιλαμβάνουν ανώνυμα ή ψευδεπίγραφα χριστιανικά κείμενα τα οποία γράφτηκαν από τον 2ο αιώνα και έπειτα και τα οποία δεν περιλήφθηκαν στον Βιβλικό κανόνα της Καινής Διαθήκης.

Διάφορα ήταν τα αίτια που οδήγησαν στην παραγωγή απόκρυφης φιλολογίας της Καινής Διαθήκης:

1. Η ευσεβής φαντασία κάποιων αγνώστων συγγραφέων, που απέδωσαν τα έργα τους σε γνωστά πρόσωπα της εκκλησίας, θέλησε να καλύψει τα κατά τη γνώμη τους "κενά" της Καινής Διαθήκης και ιδιαίτερα της ζωής του Ιησού και της μητέρας του Μαρίας καθώς και των Αποστόλων. Για παράδειγμα, η πληροφορία του Ιω.20,30: "πολλά μεν ούν και άλλα σημεία εποίησεν ο Ιησούς... α ουκ εστίν γεγραμμένα εν τω βιβλίω τούτω" ήταν αρκετή για να αποτελέσει έρεισμα για τους αποκρυφογράφους. Κάποιες φορές, δευτερεύοντα ή ανώνυμα πρόσωπα της Καινής Διαθήκης αναφέρονται με συγκεκριμένο όνομα, που επικράτησε στην παράδοση της εκκλησίας, κυρίως στη λειτουργική, και διαδραματίζουν έναν πιο σημαντικό ρόλο στα Απόκρυφα. Έτσι, ο ανώνυμος εκατόνταρχος της σταύρωσης παραδίδεται με το όνομα Λογγίνος ενώ οι δύο ληστές ονομάζονται Γίστας και Δισμάς. Επίσης, συχνά παρουσιάζονται μυθώδεις διηγήσεις γιά περιόδους της ζωής του Ιησού που δεν αναλύονται εκτενώς στα κανονικά ευαγγέλια, όπως είναι η παιδική ηλικία, η κάθοδος στον Άδη κ.ά.

2. Η απόκρυφη φιλολογία έγινε το όχημα για τη διάδοση "αιρετικών" διδασκαλιών. Ο Ειρηναίος π.χ. αναφερόμενος στους Γνωστικούς λέει ότι έχουν "αμύθητον πλήθος απόκρυφων και νόθων γραφών, ας αυτοί έπλασσαν".

Στη διάρκεια των αιώνων τα απόκρυφα κείμενα άλλοτε καταδικάστηκαν έντονα από την εκκλησία και άλλοτε τροφοδότησαν τη λαϊκή ευσέβεια και την εκκλησιαστική τέχνη που παρουσιάζει συχνά σκηνές που η προέλευσή τους βρίσκεται στα απόκρυφα, όπως είναι λ.χ. οι σκηνές από την παιδική ηλικία της μητέρας του Ιησού, εμπνευσμένες από το Πρωτευαγγέλιον Ιακώβου. Επίσης, αν και τα απόκρυφα κείμενα, δεν δίνουν στην πραγματικότητα κανένα νέο στοιχείο στην χριστιανική αποκάλυψη και υστερούν σημαντικά, συγκρινόμενα προς τα κανονικά βιβλία, από πλευράς θεολογικής εμβάθυνσης και ιστορικών στοιχείων, διασώζονται σε κάποια από αυτά παραδόσεις, στις οποίες στηρίζονται γιορτές και ύμνοι της εκκλησίας, όπως π.χ. τα Εισόδια της Θεοτόκου. Είναι πραγματικότητα άλλωστε ότι πολλά από τα απόκρυφα αποτέλεσαν αγαπημένα αναγνώσματα για γενιές χριστιανών στη διάρκεια της ιστορίας, έστω κι αν δεν βρέθηκαν ποτέ στο κέντρο της εκκλησιαστικής ζωής.

Τα Απόκρυφα κείμενα διαιρούνται σε Ευαγγέλια, Πράξεις, Επιστολές και Αποκαλύψεις. Τα σπουδαιότερα είναι:

1. Απόκρυφα ευαγγέλια
Πρωτοευαγγέλιο του Ιακώβου
Καθ' Εβραίους ευαγγέλιο
Κατά Πέτρον ευαγγέλιο
Κατά Θωμάν ευαγγέλιο
Ιστορία Ιωσήφ του τέκτονος
Κατ' Αιγυπτίους ευαγγέλιο
Ευαγγέλιο του Ψευδο-Ματθαίου
Υπόμνημα των πραχθέντων επί Πιλάτου
Ευαγγέλιο της Αληθείας
Κατά Φίλιππον
Κατά Θωμάν (περιέχει 114 λόγια αποδιδόμενα στον Ιησού)
Ευαγγέλιο του Ιούδα
Ευαγγέλιο των Εβιονιτών
2. Απόκρυφες Πράξεις
Κήρυγμα Πέτρου
Πράξεις Πέτρου
Πράξεις Παύλου και Θέκλας
Πράξεις Παύλου
Πράξεις Ιωάννη
Πράξεις Ανδρέα
Πράξεις Θωμά
Πράξεις Φιλίππου
Πράξεις Βαρνάβα
Πράξεις Θαδαίου
Πράξεις Ματθαίου και
Πράξεις Βαρθολομαίου.
3. Απόκρυφες Επιστολές
Επιστολή Βαρνάβα
Αλληλογραφία Παύλου και Σενέκα
Επιστολή Παύλου προς Λαοδικείς
Επιστολή Ποπλίου Λεοντούλου
Αλληλογραφία Αβγάρου με τον Ιησού.
4. Απόκρυφες Αποκαλύψεις
Αποκάλυψη Πέτρου
Αποκάλυψη Ιωάννου (διάφορη της κανονικής)
Αποκάλυψη Παύλου
Αναβατικόν Παύλου
Αποκάλυψη Θωμά
Αποκάλυψη Πρωτομάρτυρα Στεφάνου
Σιβυλλικοί χρησμοί κ.ά.

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Τι λένε τα απόκρυφα ευαγγέλια για τον Ιούδα τον Ισκαριώτη

Ποιος ο στόχος της μαζικής αναπαραγωγής σήμερα των φανταστικών ιστοριών νοσηρών συγγραφέων των πρώτων χριστιανικών αιώνων.
(11/04/2006 18:00)

Είναι πλέον αποδεδειγμένο και ισχύει για κάθε εποχή εδώ και αιώνες πως όποιος βρίσει τον Χριστό αποκτά πλούτη και μεγάλα κοσμικά αξιώματα. Γιατί είναι αλήθεια πως ο συγγραφέας του Κώδικα Ντα Βίντσι, διάφορες πολιτικές προσωπικότητες κρατών ακόμη και της χώρας μας αλλά και χιλιάδες «πνευματικοί» αγύρτες της παγκόσμιας σκηνής έχουν καταφέρει να πλουτίσουν εκμεταλλευόμενοι την περιέργεια των ανθρώπων και την ροπή προς τη σκανδαλοθηρία αλλά και την άγνοια περί του Ιησού Χριστού. Πρόκειται στην ουσία για τις μεθόδους κύκλων της ανομίας που κύριο στόχο και σκοπό έχουν να απομακρύνουν ακόμη περαιτέρω τον άνθρωπο από τον Θεό να σπείρουν και να ενισχύσουν την αμφιβολία και την αμφισβήτηση προς την Εκκλησία, καλλιεργώντας και επαναφέροντας μυθεύματα και φαντασιώσεις που κυκλοφορούσαν τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες από ανάλογους κύκλους και αποσκοπούσαν να αποδυναμώσουν τις κατά τόπους χριστιανικές κοινότητες.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο δύναται να συμπεριληφθεί και το περιβόητο ευαγγέλιο του Ιούδα, μια αναμασημένη ανοησία για την οποία έχει γράψει αναλυτικά ο γνωστός ιστορικός των πρώτων χρόνων μ.Χ. Ειρηναίος. Από τότε αποκαλύπτει το περιεχόμενο αυτής της ανοησίας και το σκοτεινό στόχο που εξυπηρετούσε. Υπήρχαν και άλλα τέτοια απόκρυφα λεγόμενα κείμενα που υποκινούνταν κυρίως από Ιουδαίους πιστούς στο Μωσαϊκό Νόμο και γνωστικιστές της εποχής και αποσκοπούσαν στην αλλοίωση της διδασκαλίας του Χριστού και στον κλονισμό των συνειδήσεων των πρώτων χριστιανών. Μετά βδελυγμίας ωστόσο απορρίπτονταν γιατί η πίστη της συντριπτικής πλειονότητας των πρώτων χριστιανών έμοιαζε με κάστρο απόρθητο στα κτυπήματα του Διαβόλου και των επί γης οπαδών του.

Αξίζουν λοιπόν να κατατεθούν ανάλογες περιγραφές άλλων δύο λεγομένων απόκρυφων ευαγγελίων του Ιωσήφ του απ’ Αριμαθαίας και του Νικοδήμου για να κατανοήσει κανείς το ποιόν και το χαρακτήρα των φαντασιόπληκτων συγγραφέων τους! Στο λεγόμενο απόκρυφο ευαγγέλιο του Ιωσήφ του απ’ Αριμαθαίας επιχειρείται να ερμηνευθεί η προδοσία του Ιούδα του Ισκαριώτη. Γράφεται λοιπόν πως ο Ιούδας ο Ισκαριώτης ήταν γιος του αδελφού του Αρχιερέα Καϊάφα, δηλαδή ανιψιός του και είχε αναλάβει έναντι ενός δίδραχμου χρυσού που ελάμβανε ημερησίως να παρακολουθεί από κοντά τη δραστηριότητα του Ιησού. Είχε γίνει μάλιστα ο Ιούδας ο Ισκαριώτης μαθητής του Ιησού κατ’ απαίτηση του πλήθους των Ιουδαίων και όχι με προσωπική επιλογή. Κατά τις ημέρες του Πάσχα, αναφέρει η συγκεκριμένη αφήγηση ο εκ δεξιών ληστής ομόματι Δημάς είχε συλήσει το ναό του Σολομώντα στην Ιερουσαλήμ κλέπτοντας το νόμο, τον οποίο είχε αναλάβει να φυλάττει η κόρη του Καϊάφα, που ονομαζόταν Σάρα. Μάλιστα προκειμένου ο ληστής Δημάς να ξεφύγει αφαίρεσε τα ρούχα της Σάρας και την εγκατέλειψε στο ναό γυμνή! Οι Ιουδαίοι μαθαίνοντας για την κλοπή κατηγόρησαν ευθέως την κόρη του Καϊάφα και απαιτούσαν την παραδειγματική τιμωρία της. Τότε ο Ιούδας ο Ισκαριώτης πρότεινε στο θείο του Καϊάφα να παραδώσει τον Ιησού κατηγορώντας ότι αυτός σύλησε το ναό και γύμνωσε την κόρη του για να γλιτώσει η εξαδέλφη του. Εκείνος δέχθηκε και η Σάρα επιβεβαίωσε ότι ο Χριστός ήταν ο κλέπτης του νόμου. Αυτά αναφέρει το λεγόμενο απόκρυφο ευαγγέλιο ή γνωστό ως αφήγηση του Ιωσήφ του απ’ Αριμαθαίας.

Το φερόμενο ως ευαγγέλιο του Νικοδήμου στην διήγηση του περί του Ιούδα αναφέρεται σε ένα διάλογο που διαδραματίστηκε με την γυναίκα του, ο οποίος διάλογος αποτέλεσε και την αιτία που τον οδήγησε στον απαγχονισμό. Αμέσως μετά την προδοσία του Χριστού, όπως γράφεται ο Ιούδας μετέβη στο σπίτι του και τρομοκρατημένος είπε στη γυναίκα του πως ο Χριστός επρόκειτο να αναστηθεί σε τρεις ημέρες και τότε αλίμονό του που τον πρόδωσε. Η γυναίκα του που τον άκουγε ενώ ταυτόχρονα μαγείρευε ένα κόκορα του απάντησε: «Όσο είναι δυνατόν λατρευτέ μου σύζυγε να λαλήσει ο κόκορας που μαγειρεύω άλλο τόσο είναι δυνατή και η Ανάσταση του Χριστού». Δεν πρόλαβε όμως να τελειώσει τη φράση της και ο κόκορας βγήκε από την κατσαρόλα λάλησε τρεις φορές και κατόπιν πέταξε έξω από το σπίτι! Βλέποντας ο Ιούδας ο Ισκαριώτης το θαύμα τούτο φοβήθηκε και πήγε αμέσως και κρεμάστηκε!!!

Στα ανωτέρω αντίστοιχα άστοχα και ανόητα μυθιστορήματα οφείλουμε να συμπεριλάβουμε και το ευαγγέλιο του Ιούδα, το οποίο αποσκοπεί στον πλουτισμό αυτών που επί τριάντα και πλέον χρόνια εργάστηκαν για να συνδέσουν τα κομμάτια του και στη συνέχεια να τα εκδώσουν για να αμειφθούν για την πολύχρονη κοπιαστική εργασία τους… Αυτός άλλωστε ο στόχος ερμηνεύει και την παγκόσμια διαφήμιση και προβολή του!

Ο κ. Ιωάννης Παλαιτσάκης, γνωστός συγγραφέας και νομικός που ασχολείται επί σειρά ετών με τα θέματα αυτά παρουσίασε στo «AKTE» τον τρόπο που λειτουργούσαν αυτά εκείνη την εποχή με ένα χαρακτηριστικό σύγχρονο παράδειγμα. «Φανταστείτε ένα ιστορικό μετά από διακόσια χρόνια να αναφέρει πως ο δικτάτορας Γιώργος Παπαδόπουλος προχώρησε στη δικτατορία έπειτα από συνεννόηση που είχε συνάψει με τους Παπανδρέου και Κανελλόπουλο αλλά και με τη Μόσχα και που αποσκοπούσε σε δύο στόχους. Ο πρώτος αποσκοπούσε στην κατάργηση της βασιλείας στην Ελλάδα και στην καθιέρωση της προεδρευόμενης Δημοκρατίας, και ο δεύτερος στην νομιμοποίηση του ΚΚΕ αμέσως μετά την επαναφορά της Δημοκρατίας». Όσοι έζησαν τα γεγονότα της δικτατορίας είναι φυσικό να μιλήσουν περί αστειοτήτων και ανοησιών. Με τον ίδιο τρόπο αντιμετώπιζαν και οι χριστιανοί των πρώτων χρόνων τα ανωτέρω κείμενα, τα οποία δυστυχώς σήμερα προβάλουμε για να πλουτίσουμε τους αρρωστημένους «πνευματικούς αγύρτες» της εποχής μας.