Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια



Το κύριο θραύσμα του μηχανισμού. Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων (γνωστός και ως αστρολάβος των Αντικυθήρων ή υπολογιστής των Αντικυθήρων) είναι ένα αρχαίο τέχνημα που πιστεύεται ότι ήταν ένας μηχανικός υπολογιστής και όργανο αστρονομικών παρατηρήσεων, που παρουσιάζει ομοιότητες με πολύπλοκο ωρολογιακό μηχανισμό.

Η ανακάλυψη

Ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο ανοικτά του Ελληνικού νησιού Αντικύθηρα μεταξύ των Κυθήρων και της Κρήτης. Με βάση τη μορφή των ελληνικών επιγραφών που φέρει χρονολογείται μεταξύ του 150 π.Χ. και του 100 π.Χ., αρκετά πριν από την ημερομηνία του ναυαγίου, το οποίο ενδέχεται να συνέβη ανἀμεσα στο 87 π.Χ. και 63 π.Χ. Θα μπορούσε να ήταν κατασκευασμένο μέχρι μισόν αιώνα πριν το ναυάγιο. Το ναυάγιο ανακαλύφθηκε το 1900 σε βάθος περίπου 40 με 64 μέτρων και πολλοί θησαυροί, αγάλματα και άλλα αντικείμενα, ανασύρθηκαν από Συμιακούς σφουγγαράδες και βρίσκονται σήμερα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Στις 17 Μαΐου 1902 ο αρχαιολόγος και διευθυντής του Μουσείου Βαλέριος Στάης πρόσεξε ότι ένα από τα ευρήματα είχε έναν οδοντωτό τροχό ενσωματωμένο και εμφανείς επιγραφές με αστρονομικούς όρους. Το αρχαίο ναυάγιο επισκέφθηκε ξανά το 1978 ο Ζακ-Υβ Κουστώ με την ομάδα του Καλυψώ προσκεκλημένοι από τον Ε.Ο.Τ. Η αποστολή του αυτή έχει γυριστεί σε ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Diving for Roman Plunder".

Ο μηχανισμός είναι η αρχαιότερη σωζόμενη διάταξη με γρανάζια. Είναι φτιαγμένος από μπρούντζο σε ένα ξύλινο πλαίσιο και έχει προβληματίσει και συναρπάσει πολλούς ιστορικούς της επιστήμης και της τεχνολογίας αφότου ανακαλύφθηκε. Η πιο αποδεκτή θεωρία σχετικά με τη λειτουργία του υποστηρίζει ότι ήταν ένας αναλογικός υπολογιστής σχεδιασμένος για να υπολογίζει τις κινήσεις των ουρανίων σωμάτων. Πρόσφατες λειτουργικές ανακατασκευές της συσκευής υποστηρίζουν αυτήν την ανάλυση. Από τις πρόσφατες έρευνες καταρρίφθηκε η θεωρία ότι εμπεριέχει ένα διαφορικό γρανάζι, όμως ο ανακαλυφθείς μηχανισμός της κίνησης της Σελήνης είναι ακόμα πιο εντυπωσιακός, καθότι δίνει τη δυνατότητα μεταβλητής γωνιακής ταχύτητας στον άξονα που κινεί τη Σελήνη (δεύτερος Νόμος Κέπλερ).

Ο καθηγητής Ντέρεκ ντε Σόλλα Πράις (Derek De Solla Price), φυσικός και ιστορικός της επιστήμης που εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο του Γέηλ, δημοσίευσε ένα άρθρο για τον μηχανισμό αυτό στο περιοδικό Scientific American τον Ιούνιο του 1959, όταν ακόμα ο μηχανισμός δεν είχε μελετηθεί πλήρως. Το 1973 ή το 1974 δημοσίευσε τη μονογραφία του με τίτλο "Γρανάζια από τους Έλληνες", βασισμένη σε σάρωση του μηχανισμού με ακτίνες γ που πραγματοποίησε ο ακτινοφυσικός του Ε.ΚΕ.Φ.Ε. "Δημόκριτος" Χαράλαμπος Καράκαλος. Ο Πράις υποστήριξε ότι η συσκευή αυτή θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί από τη Σχολή του Απολλωνίου στη Ρόδο. Τα συμπεράσματά του δεν έγιναν αποδεκτά από τους ειδικούς της εποχής, οι οποίοι πίστευαν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες είχαν το θεωρητικό υπόβαθρο αλλά όχι και την απαιτούμενη πρακτική τεχνολογία για μια τέτοια κατασκευή.

Η μελέτη του συνεχίζεται από Άγγλους και Έλληνες ειδικούς των Πανεπιστημίων του Κάρντιφ, των Αθηνών, της Θεσσαλονίκης, του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου και του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης, σε μια διαπανεπιστημιακή ομάδα. Η σύγχρονη έρευνα υποστηρίζεται από την τελευταία τεχνολογία με τη βοήθεια μεγάλων εταιρειών, με πρωτοποριακά προγράμματα ψηφιακής απεικόνισης και έναν ειδικό τομογράφο, ο οποίος κατασκευάστηκε ειδικά για την έρευνα του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τα αποτελέσματα την έρευνας επιβεβαίωσαν ότι ο μηχανισμός φέρει 30 οδοντωτούς τροχούς οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από 10 άξονες.

Η λειτουργία του μηχανισμού κατέληγε σε τουλάχιστον 5 καντράν, με έναν ή περισσότερους δείκτες για το καθένα. Με τη βοήθεια του τομογράφου έχουν διαβαστεί αρκετές από τις επιγραφές που υπήρχαν στις πλάκες και στους περιστρεφόμενους δίσκους, οι οποίες εμπεριέχουν αστρονομικούς και μηχανικούς όρους, και έχουν χαρακτηριστεί από τους ειδικούς ως ένα είδος "εγχειριδίου χρήσης" του οργάνου.

Ο μηχανισμός αυτός έδινε, κατά την επικρατέστερη σύγχρονη άποψη, τη θέση του ήλιου και της σελήνης καθώς και τις φάσεις της σελήνης. Μπορούσε να εμφανίσει τις εκλείψεις ηλίου και σελήνης βασιζόμενος στον βαβυλωνιακό κύκλο του Σάρου. Τα καντράν του απεικόνιζαν επίσης τουλάχιστον δύο ημερολόγια, ένα ελληνικό βασισμένο στον Μετωνικό κύκλο και ένα αιγυπτιακό, που ήταν και το κοινό "επιστημονικό" ημερολόγιο της ελληνιστικής εποχής.

Οι παλαιότερες απόψεις που έχουν παρουσιασθεί (κυρίως πριν από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο) για πιθανές χρήσεις με το όργανο αυτό είναι: αστρολάβος, ή δρομόμετρο, ή αναφορικό ρολόι, ή πλανητάριο, ή αστρονομικό ναυτικό ρολόι ή πλοογνώμονας της αρχαιότητας. Όλες αυτές οι χρήσεις δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες.

Προσπάθειες ανακατασκευής

Μια μερική ανακατασκευή του μηχανισμού πραγματοποιήθηκε από τον Αυστραλό επιστήμονα των υπολογιστών Άλαν Τζωρτζ Μπρόμλεϋ (Allan George Bromley, 1947-2002), του Πανεπιστημίου του Σίδνεϋ και τον ωρολογοποιό του Σίδνεϋ Φρανκ Πέρσιβαλ (Frank Percival). Η έρευνα αυτή ώθησε τον Μπρόμλεϋ να επανεξετάσει την ανάλυση ακτίνων Χ του Πράις. Ο Μπρόμλεϋ, με τη βοήθεια του Βρετανού Μάικλ Ράιτ, παρήγαγε επίσης νέες και ακριβέστερες ακτινοσκοπήσεις (απεικονίσεις με ακτίνες Χ) του μηχανισμού οι οποίες μελετήθηκαν από έναν μαθητή του, τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ (Bernard Gardner), το 1993.

Αργότερα, ένας Βρετανός κατασκευαστής μηχανικών πλανηταρίων1 ονόματι Τζων Γκληβ (John Gleave) κατασκεύασε ένα λειτουργικό αντίγραφο του μηχανισμού. Σύμφωνα με την ανακατασκευή του, η ανάγνωση του εμπρόσθιου τροχού υποδεικνύει την ετήσια πορεία του Ήλιου και της Σελήνης διαμέσου του Ζωδιακού Κύκλου κατά το Αιγυπτιακό ημερολόγιο. Η ανάγνωση του επάνω οπίσθιου τροχού παριστάνει μια περίοδο τεσσάρων ετών και συσχετίζεται με άλλες ενδείξεις που παριστάνουν τον Μετωνικό κύκλο των 235 συνοδικών μηνών, ο οποίος ισούται με 19 ηλιακά έτη. Συνοδικός μήνας ονομάζεται η περίοδος που μεσολαβεί ανάμεσα σε δύο νέες σελήνες. Η ανάγνωση του κάτω οπίσθιου τροχού σκιαγραφεί τον κύκλο ενός και μόνου συνοδικού μήνα, ενώ ένας δευτερεύων τροχός καταγράφει το σεληνιακό έτος των 12 συνοδικών μηνών.

Μια ακόμη ανακατασκευή έγινε το 2002 από τον Μάικλ Ράιτ (Michael Wright), τότε έφορο μηχανολογίας μηχανικής του Μουσείου της Επιστήμης του Λονδίνου, σε συνεργασία με τον Μπέρναρντ Γκάρντνερ από το Σίδνεϋ.

Επίσης Ο μαθηματικός Διονύσιος Κριάρης έκανε το 1999 μια πρώτη ανακατασκευή, βασισμένη στο μοντέλο του Πράις. Ακολούθησε μια ακόμα το 2007 με ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια, καθότι βασίζεται στα αποτελέσματα των νέων ερευνών από το Πρόγραμμα Έρευνας για τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων.
Τα θραύσματα του πρωτοτύπου φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Στη συλλογή χαλκών βρίσκονται σε προθήκη τα τρία μεγαλύτερα θραύσματα.

Ιστορική καταγωγή και εξέλιξη του μηχανισμού

Για την ικανότητα κατασκευής πολύπλοκων μηχανισμών από γρανάζια, έχουμε πολύ λίγες πληροφορίες, γιατί ουσιαστικά σαφή αναφορά στους οδοντωτούς τροχούς έχουμε για πρώτη φορά από τον αλεξανδρινό μηχανικό Ήρωνα. Όμως υπάρχουν ενδείξεις που υποδεικνύουν τον Αρχιμήδη ή και τον Κτησίβιο ως πιθανούς εφευρέτες του οδοντωτού τροχού.

Ο Αρχιμήδης είναι γνωστός για τις πολύπλοκες κατασκευές του που αναπαριστούσαν τις κινήσεις των άστρων και των πλανητών στο στερέωμα, έχουμε όμως πληροφορίες μόνο για το τι λειτουργίες εκτελούσαν και όχι για το πως τις εκτελούσαν. Πιθανότατα όμως ο τρόπος λειτουργίας τους να ήταν παρόμοιος με του μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τη σφαίρα του Αρχιμήδη έχουν αναφέρει οι Πάππος, Πρόκλος, Σέξτος Εμπείρικος, Φιρμίκιος, Μαρτιανός Καπέλλα, Οβίδιος και Τερτυλλιανός, όμως την σημαντικότερη μαρτυρία δίνει ο Κικέρων.

Στα πρώιμα στάδια της εξέλιξης παρόμοιων μηχανισμών βρίσκουμε τα ηλιακά ρολόγια, αρχικά στατικά και αργότερα μεταφερόμενα. Τα μεταφερόμενα ηλιακά ρολόγια είναι κοντινοί πρόγονοι του μηχανισμού των Αντικυθήρων.

Με τα νεότερα ευρήματα γίνεται φανερό ότι η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών διατηρήθηκε εν μέρει και στο Βυζάντιο, δεδομένου ότι έχει βρεθεί ένας απλούστερος μηχανισμός κατασκευασμένος τον 5ο-6ο αιώνα. Μάλιστα αντίστοιχος μηχανισμός περιγράφεται από τον μεταγενέστερο Άραβα Αλ Μπιρουνί. Ένα μεγάλο ποσοστό των τεχνολογικών κατακτήσεων στον τομέα αυτό αφομοιώθηκε από τους Άραβες. Όπως είναι επίσης γνωστό, πλήθος αρχαίων ελληνικών πραγματειών έχουν διασωθεί μόνο σε αραβικές μεταφράσεις. Οι Άραβες πειραματίστηκαν με διάφορα σχέδια και κατασκευές για να αποδείξουν την ορθότητα των ελληνικών κειμένων.
Η τεχνολογία των οδοντωτών τροχών εξελίχθηκε μεταξύ άλλων στην ωρολογοποιία που εμφανίστηκε και άνθησε τον 13ο και 14ο αιώνα.

Πρόσφατες έρευνες

Το πρόγραμμα έρευνας του μηχανισμού των Αντικυθήρων (Πανεπιστήμιο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ) διεξήγε μελέτες και διεθνές συνέδριο στην Αθήνα, στις 30 Νοεμβρίου 2006 και την 1 Δεκεμβρίου, στο οποίο ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα των πρόσφατων ερευνών. Συμμετείχαν ειδικοί της ιστορίας των μηχανισμών και της αρχαίας ελληνικής αστρονομίας και τεχνολογίας. Ταυτόχρονα, τα αποτελέσματα της πρώτης φάσης της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature. Στις 7 Απριλίου του 2008, σε εκδήλωση που οργανώθηκε στην Αθήνα από την Εταιρεία Μελέτης Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας [3], οι ειδικοί της ελληνοβρετανικής ερευνητικής ομάδας ανακοίνωσαν τα σημεία στα οποία επικεντρώνεται η συνέχιση της έρευνας με τη συνεργασία ειδικών από τον χώρο της Ιστορίας της Επιστήμης.

Παράλληλα, ο Μαικλ Ράιτ, που είναι ο μοναδικός ερευνητής που έχει επεκτείνει το υλικό του μοντέλο έτσι ώστε να περιλαμβάνει τις κινήσεις των 5 πλανητών που ήταν γνωστοί στην αρχαιότητα (Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο), αναθεώρησε το μηχανικό του μοντέλο με βάση τα τελευταία αποτελέσματα των ερευνών. Για τις κινήσεις των πλανητών δεν υπάρχουν άμεσες μηχανικές ενδείξεις από τα θραύσματα του μηχανισμού, παρά μονάχα τα ονόματα δύο πλανητών (της Αφροδίτης και πιθανώς του Ερμή) στις πρόσφατα αναγνωσθείσες επιγραφές. Παρουσίασε το αναθεωρημένο μοντέλο του σε εκδήλωση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, στην Αθήνα στις 6 Μαρτίου 2007, στα πλαίσια του προγράμματος: "Επιστήμης κοινωνία".

Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ, ΒΙΝΤΕΟ



Από τα σχόλια του βίντεο...

.....AN ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΑΝ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΔΥΟ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΧΡΟΝΙΑ, Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ ΕΚΠΡΟΣΩΠΕΙ ΕΝΑ ΕΠΙΠΕΔΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ,ΠΟΥ Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΕΝ ΚΑΤΟΡΘΩΣΕ ΝΑ ΦΤΑΣΕΙ , ΠΑΡΑ ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΔΕΚΑΤΟ ΟΓΔΟΟ ΑΙΩΝΑ, ΑΝ Η ΔΙΟΡΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΥΜΒΑΔΙΖΕ ΜΕ ΤΗΝ ΥΔΙΟΦΥΪΑ ΤΟΥΣ,ΤΟΤΕ ΙΣΩΣ ΚΑΙ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΝΑ ΑΡΧΙΖΕ 1000 ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΟΛΟΜΒΟ.... (ΑΡΘΟΥΡ ΚΛΑΡΚ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ)

Λύθηκε το μυστήριο του μηχανισμού των Αντικυθήρων;

Βρέθηκε κρυμμένο ελληνικό κείμενο για το μηχανισμό!

Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων

Ένας ελληνικός μπρούτζινος μηχανισμός, κατασκευασμένος περί το 80 π.Χ. ίσως αποδειχτεί ο αρχαιότερος υπολογιστής του κόσμου, φαίνεται να συμπεραίνει μια βρετανο-ελληνική έρευνα. Ο «Μηχανισμός των Αντικυθήρων», αποτελούμενος από περισσότερες των 30 μπρούτζινες πλάκες και γρανάζια, ανακτήθηκε από σφουγγαράδες στο ναυάγιο ενός φορτωτικού πλοίου έξω από το Ελληνικό νησί Αντικύθηρα το 1900 και φυλάσσεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδας.

Το αρχαιολογικό εύρημα αποτελείται από 3 βασικά τμήματα και μικρότερα θραύσματα. Η ακριβής χρήση του ήταν άγνωστη, αν και σύμφωνα με μία παλιότερη θεωρία ο μηχανισμός χρησιμοποιούνταν για να υπολογισθούν οι κινήσεις των πλανητών, που ήταν γνωστοί στους αρχαίους Έλληνες: η Σελήνη, ο Ερμής, η Αφροδίτη, ο Άρης, ο Δίας και ο Κρόνος. Οι ερευνητές από τα πανεπιστήμια του Cardiff, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου πιστεύουν σήμερα ότι είναι κοντά στην επίλυση του μυστηρίου, με τη χρήση υπερσύγχρονης τεχνολογίας ακτινών-Χ, η οποία αποκάλυψε κάποιες προηγούμενα κρυμμένες Ελληνικές επιγραφές, οι οποίες πιθανότατα επιβεβαιώνουν την υπόθεση του πλανητικού υπολογιστή.

Η απεικόνιση έγινε από την ομάδα «X-Tek Group», χρησιμοποιώντας ένα μοναδικό μηχάνημα με το περιγραφικό όνομα «400kV microfocus Computed Tomography System». Ο συντονιστής της βρετανικής ομάδας Mike Edmunds του πανεπιστημίου του Cardiff λέει με ενθουσιασμό: «Τα αξιοσημείωτα αποτελέσματα που πήραμε από τη χρήση του τομογράφου της ομάδας X-Tek μας επιτρέπουν να κάνουμε μια ακριβή έρευνα για το μηχανισμό. Δε νομίζω ότι θα μπορούσαν ποτέ να υπήρχαν καλύτερες συνθήκες!»

Η ακριβής φύση των επιγραφών δεν έχει ανακοινωθεί, και μολονότι ο ερευνητής Ξενοφώντας Μούσσας του πανεπιστημίου της Αθήνας ανακοινώνει ότι «το κείμενο που πρόσφατα ανακαλύφθηκε φαίνεται να επικυρώνει την υπόθεση ότι ο μηχανισμός είχε χρησιμοποιηθεί για να ανιχνεύει τις πορείες των πλανητικών σωμάτων», ο Edmunds συστήνει να περιμένουμε. Αναγνωρίζοντας μεν ότι ανακαλύφθηκε μια λέξη, η οποία ίσως επιβεβαιώνει τη χρήση του μηχανισμού, προσθέτει ότι απομένει πολύ εργασία για να υπάρξει ένα συμπέρασμα. Είπε στην εφημερίδα El Reg: «Είναι ακόμη στον αέρα και υπάρχει πολύ εργασία που πρέπει να γίνει».

Αν ο μηχανισμός των Αντικυθήρων είναι πράγματι αυτό που πιστεύουν οι ερευνητές ότι είναι, τότε ίσως υπάρξουν υποθέσεις ότι αυτός είναι βασισμένος στην ηλιοκεντρική θέαση για το ηλιακό σύστημα, μια θέση αρκετά ασυνήθιστη, δεδομένου του γεγονότος ότι κατά την αρχαία εποχή οι περισσότεροι Έλληνες δέχονταν τη θέση του Αριστοτέλη, ότι το σύμπαν περιστρέφεται γύρω από τη Γη. Σύμφωνα με τον Michael Wright, τον συντηρητή μηχανολογικών ευρημάτων στο Science Museum στο Λονδίνο, ο οποίος το 2002 υποστήριξε τη θεωρία του πλανητικού υπολογιστή για το μηχανισμό των Αντικυθήρων, ο μηχανισμός ίσως να είχε κατασκευαστεί σε μια ακαδημία «που ιδρύθηκε από τον στωικό φιλόσοφο Ποσειδώνιο στο Ελληνικό νησί της Ρόδου». Ο μαθητής του Ποσειδώνιου, Κικέρωνας, αργότερα περιέγραψε ένα μηχανισμό που είχε «ομοιότητες» με το μηχανισμό των Αντικυθήρων.

Αν και οι ερευνητές φαίνεται να είναι κοντά στην ανακάλυψη της χρήσης του μηχανισμού, ένα ανεπίλυτο ερώτημα παραμένει, όπως εξηγεί ο Edmunds: «Το πραγματικό ερώτημα είναι, για πιο σκοπό είχε κατασκευαστεί ο μηχανισμός; Ήταν για να υπολογίζει ημερολόγια; Ήταν απλά ένα εργαλείο εκμάθησης; Το κείμενο που ανακαλύφθηκε ίσως βοηθήσει να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα». «Μέρος του κειμένου στο μηχανισμό, που ξεπερνά τους χίλιους χαρακτήρες, έχει ήδη αποκρυπτογραφηθεί. Έχουμε ανακτήσει ήδη το 95% του κειμένου», λέει ο φυσικός Γιάννης Μπιτσάκης, μέλος της ομάδας έρευνας. Σύμφωνα με τον Γιάννη Μπιτσάκη, η πρόκληση είναι να «τοποθετηθεί ο μηχανισμός στο επιστημονικό πλαίσιο, μια που ουσιαστικά έρχεται από το πουθενά... και πετιέται στα μούτρα της ισχύουσας θεωρίας, η οποία υποστηρίζει ότι οι Αρχαίοι Έλληνες δεν είχαν γνώση εφαρμοσμένης τεχνολογίας». Ο Edmunds συμφώνησε λέγοντας: «Πιστεύω ότι είναι μια μεγάλη δοκιμασία για την κουλτούρα των Ελλήνων και για το πόσο ήταν αυτοί προηγμένοι, πριν από την εισβολή των Ρωμαίων».

Οι ερευνητές ψάχνουν για τα υπόλοιπα ερείπια του ρωμαϊκού πλοίου, στο οποίο βρέθηκε ο μηχανισμός, που πιστεύεται ότι βυθίστηκε γύρω στο 80 π.Χ., για να εντοπίσουν το γενικότερο πλαίσιο αναφοράς του μηχανισμού και την καταγωγή του. «Όπως η Αλεξάνδρεια, έτσι και η Ρόδος ήταν ένα μεγάλο κέντρο αστρονομίας εκείνη της εποχή», λέει ο Μούσσας. «Το πλοίο όπου ανακαλύφθηκε ο μηχανισμός ίσως ήταν μέλος ενός συρμού πλοίων που ταξίδευαν στη Ρώμη, φέρνοντας θησαυρούς, που πήραν από το νησί με σκοπό να αποδώσουν το θρίαμβο στον Ιούλιο Καίσαρα».

Τα νέα ευρήματα θα συζητηθούν σε ένα παγκόσμιο συνέδριο (http://www.antikythera-mechanism.gr ) που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα τον ερχόμενο Νοέμβριο.

Πηγή: http://tech.pathfinder.gr/xpaths/anc-ciliz/194598.html

Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. O αρχαίος ελληνικός υπολογιστής!

Ο πρώτος υπολογιστής ήταν ελληνικής καταγωγής. Χρονολογείται από το 80 π.Χ. και κρατάει ακόμα καλά κρυμμένα τα μυστικά του. Πρόκειται για τον «Μηχανισμό των Αντικυθήρων», που ανασύρθηκε από το βυθό της θάλασσας πριν από 103 χρόνια.

Έκτοτε, οι επιστήμονες προσπαθούν να αποκρυπτογραφήσουν τον μηχανισμό με τα 30 η 32 γρανάζια, που σύμφωνα με μια θεωρία η μια όψη του λειτουργούσε περίπου σαν ένα πλανητάριο, ενώ η άλλη είχε σχεδιαστεί για να μετράει μήνες, χρόνια και να προβλέπει την πιθανότητα εκλείψεων.

Πως βρέθηκε

Ήταν παραμονές Πάσχα του 1900. Δυο σφουγγαράδικα της Σύμης που έρχονταν από την Αφρική αναγκάζονται από τον οστριογράρμπη (νοτιοδυτικό άνεμο) να καταφύγουν στην άμμο του ποταμού στα Αντικύθηρα. Το ένα από τα καίκια ξεμύτισε μέχρι τον διπλανό κάβο, τη Βλυχάδα και σε 25 μέτρα από την ακτή κατέβασε με σκάφανδρο δύτη στις 35 οργιές να βγάλει θαλασσινά για τη νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας.

Σε λίγο ο δύτης έκανε σινιάλο να τον τραβήξουν επάνω. Κι αντί για πίνες και «γαϊδουρόποδα» ανέβασε στο καίκι ένα χάλκινο χέρι αγάλματος. Εντυπωσιασμένοι οι δυο καπετάνιοι των καικιών, ο Δημήτρης Ελευθερίου η Κοντός και ο Ηλίας Σταδιώτης βουτούν οι ίδιοι και βλέπουν με τα μάτια τους αυτά που τους είχε περιγράψει ο δύτης. Ένα βουλιαγμένο πλοίο φορτωμένο αγάλματα, μαρμάρινα και χάλκινα και πλήθος άλλα αντικείμενα, διάσπαρτα σε μια έκταση 55 μέτρων, καλυμμένα από λάσπη. Τα καϊκια επέτρεψαν στη Σύμη και για καιρό δεν ξανάγινε λόγος για το συμβάν.

Στο διάστημα αυτό ο καταγόμενος από τη Σύμη καθηγητής της Αρχαιολογίας Α. Οικονόμου που είχε πληροφορηθεί το περιστατικό προσπάθησε να πείσει τους καραβοκύρηδες να δηλώσουν τα ευρήματά τους στην κυβέρνηση. Επτά μήνες χρειάσθηκε για να τους πείσει.

Οι δύο Συμιακοί ήρθαν σε επαφή με τον υπουργό Παιδείας Σπύρο Στάη, του έδειξαν το χάλκινο χέρι και συμφώνησαν να υπογράψουν συμβόλαιο με το οποίο θα αμείβονταν τόσο για τα δικαιώματα ανεύρεσης, ανάλογα με την αξία τους, όσο και για τις εργασίες ανέλκυσής τους από το βυθό. Μάλιστα τους διατέθηκε το οπλιταγωγό «Μυκάλη» με κυβερνήτη τον ύπαρχο Ανδρέα Σωτηριάδη που απέπλευσε για τα Αντικύθηρα ρυμουλκώντας τα δύο καίκια.

Η συνεχής θαλασσοταραχή και οι ξέρες των βραχονησίδων «Θημωνιές» στα ανοιχτά του όρμου της Βλυχάδας δυσχέραιναν το έργο των δυτών, ενώ δεν ήταν δυνατόν να παραμένουν στο βυθό, σε βάθος 60 μέτρων, παραπάνω από πέντε λεπτά. Μετά από πολυήμερες προσπάθειες και τη συνδρομή ενός ακόμα βοηθητικού πλοίου, που εν τω μεταξύ είχε καταφθάσει από τον Πειραιά, οι σφουγγαράδες έφεραν στην επιφάνεια μαρμάρινα και χάλκινα αγάλματα, πολυάριθμα πήλινα αγγεία και μεταξύ άλλων μερικά περίεργα κομμάτια από οξειδωμένο μπρούντζο που έμοιαζαν με σπασμένα γρανάζια.

Τα ευρήματα αυτά οι αρχαιολόγοι τα καταχώρισαν στα αρχεία τους με τον προσδιορισμό «ωρολόγιο η εξάντας» και μετά τα ξέχασαν... Επίσης αποφάνθηκαν ότι επρόκειτο για ναυάγιο αρχαίου ελληνικού πλοίου του 1ου αι. π.Χ. που μετέφερε έργα τέχνης στη Ρώμη, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο περίφημος «Έφηβος των Αντικυθήρων», του 340 π.Χ., από τα ελάχιστα χάλκινα αγάλματα που έχουν βρεθεί ως σήμερα. Εικάζεται πως απεικονίζει τον Περσέα, τον Πάρι η κάποιον ανώνυμο αθλητή.

Για πολλά χρόνια κανείς δεν ασχολήθηκε με τα οξειδωμένα μπρούντζινα γρανάζια, τα οποία έφεραν δυσδιάκριτη ελληνική επιγραφή. Ώσπου τα «ανακάλυψε» ο Άγγλος φυσικός Ντέρεκ ντε Σόλο Πράϊς (1922-1983, φωτογραφία αριστερά). Έπειτα από επίπονες μελέτες και χρησιμοποιώντας ακτίνες Χ, μόλις το 1973, διαπίστωσε ότι αποτελούσαν μέρος ενός οργάνου που χρησίμευε για τον υπολογισμό της ανατολής και της δύσης των αστέρων και αστερισμών του ζωδιακού συστήματος, τις διάφορες φάσεις της σελήνης, το σεληνιακό και ηλιακό έτος και τις θέσεις των πλανητών σε συγκεκριμένες περιόδους.

Διέθετε 30 η 32 ορειχάλκινα κυκλικά γρανάζια, 27 από τα οποία κινούνται ταυτόχρονα με τις επιλογές μιας χειρολαβής. Όλα βρίσκονταν σε ξύλινο κουτί με πιθανότερες διαστάσεις 33Χ17Χ10 εκατοστά. Στο εμπρός μέρος υπήρχαν δυο ομόκεντροι δίσκοι, με ενδείξεις ημερομηνίας σε σχέση με τη θέση του ήλιου και ημερομηνία σε σχέση με τη σελήνη. Στην πίσω όψη υπήρχαν δυο δίσκοι. Ο ένας μετρούσε μέρες του σεληνιακού μήνα, αλλά και τον υπολογισμό των εκλείψεων της σελήνης. Αξίζει να αναφερθεί ότι αντίστοιχοι υπολογισμοί απαιτούν χρήση αριθμών με έξι δεκαδικά ψηφία…

Ο Άγγλος φυσικός προσδιόρισε ότι το όργανο αυτό κατασκευάστηκε στη Ρόδο (όπου, ως γνωστόν, έζησε τον 1ο αι. π.Χ. ο αστρονόμος Γέμινος) και υπολόγισε με βάση τις θέσεις των πλανητών, κατά το έτος 80 μ.Χ., ότι ο «αστρονομικός υπολογιστής» είχε κατασκευαστεί το 82 π.Χ. Άλλοι υποστηρίζουν ότι κατασκευάστηκε από κάποιον μηχανικό στο εργαστήρι του φιλόσοφου Ποσειδώνιου στη Ρόδο.

Σήμερα 4 κομμάτια του μοναδικού αυτού οργάνου μεγάλης ακριβείας που ανασύρθηκαν από τη θάλασσα των Αντικυθήρων φυλάσσονται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο και εξακολουθούν να συναρπάζουν και να μαγεύουν ειδικούς και μη. Στο τμήμα που διασώθηκε υπάρχει ημερολόγιο βασισμένο στους χρόνους ανατολής και δύσης λαμπρών άστρων (όπως ο Αρκτούρος), είτε αστερισμών του ζωδιακού κύκλου (όπως οι Δίδυμοι και ο Ταύρος), είτε ακόμη χαρακτηριστικών αστρικών ομάδων (όπως οι Υάδες).



Τέσσερα θραύσματα από τον Υπολογιστή των Αντικυθήρων, που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών

Σημειωτέον ότι κοντά στο 500 μ.Χ. συναντάμε μια παρόμοια κατασκευή στο Βυζάντιο, που μπορούσε να υπολογίσει με κάποιο μηχανισμό θέσεις του Ήλιου. Το Τεχνικό Μουσείο της Θεσσαλονίκης φιλοξενεί αντίγραφο αυτού ηλιακού ρολογιού- ημερολογίου που θεωρείται, λόγω της ύπαρξης των γραναζιών, «απόγονος του Μηχανισμού των Αντικυθήρων. Τέλος, δύο παρόμοιους μηχανισμούς, το Πλανητάριο και τη Μηχανική Ουράνια Σφαίρα, είχε κατασκευάσει ο Αρχιμήδης δυο αιώνες νωρίτερα στις Συρακούσες. Ο Μάρκελλος μετά το φόνο του Αρχιμήδη τα πήρε και τα εγκατέστησε στο ναό της Αρετής στη Ρώμη, όπου έμειναν για αιώνες. Ο Ποσειδώνιος που είχε ζήσει για ένα διάστημα στη Ρώμη ως πρέσβης της Ρόδου τα είχε μελετήσει και πιθανόν να πήρε ιδέες.

Πέρασαν πάνω από 100 χρόνια από τότε που ανακαλύφθηκε ο αρχαίος Υπολογιστής. Η επιστημονική επιθεώρηση “Scientific American” που φιλοξένησε, τον Ιούνιο του 1959, ένα άρθρο για τον μηχανισμό είχε τίτλο: «Ένας αρχαίος ελληνικός υπολογιστής».

Έκπληκτοι οι επιστήμονες συνεχίζουν να ερευνούν τον πιο γοητευτικό γρίφο των αρχαίων. Έλληνες με τη βοήθεια ενός αξονικού τομογράφου βάρους 8 τόνων, ετοιμάζονται να ξεδιαλύνουν μυστικά που κρατάει ακόμα ο «Μηχανισμός των Αντικυθήρων». Ο αρχαίος ελληνικός υπολογιστής έχει ακόμα πολλά να πει…

Χρήστος Μυστιλιάδης

Πηγή: http://www.asxetos.gr/Default.aspx?tabId=155&c=28&aid=1133

Έβαλαν μπροστά το Μηχανισμό των Αντικυθήρων!

ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΛΑΜΠΡΙΝΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Από το βάθος της ιστορίας, ύστερα από 2.000 χρόνια, μία ομάδα ερευνητών του ΑΠΘ κατάφερε να «ανασύρει» τον πρώτο αναλογικό υπολογιστή, το Μηχανισμό των Αντικυθήρων, κατασκευάζοντας ένα πιστό αντίγραφό του το οποίο είναι απολύτως λειτουργικό.



Για την κατασκευή του μοντέλου χρειάστηκε να «συνεργαστούν» τρεις επιστήμες: η Μηχανολογία, η Αστρονομία και η Αρχαιολογία, αλάνθαστη απόδειξη της τεχνολογικής αριστείας που είχαν κατακτήσει οι αρχαίοι Έλληνες.



Ο Μηχανισμός ανασύρθηκε το 1900 από ένα αρχαίο ναυάγιο στις ακτές των Αντικυθήρων. Η εκπληκτική τεχνολογία του έκανε τους επιστήμονες να τον θεωρούν τόσο σημαντικό για την εξέλιξη της τεχνολογίας, όσο σημαντική υπήρξε και η Ακρόπολη για την εξέλιξη της Αρχιτεκτονικής. Μεταξύ άλλων, ο Μηχανισμός, η κατασκευή του οποίου οριοθετείται μεταξύ 150 - 100 π.Χ., χρησιμοποιούνταν για τον ακριβή υπολογισμό της θέσης του Ηλιου, της Σελήνης και πιθανώς των πλανητών στον ουρανό. Ακόμη, υπολόγιζε τις φάσεις της Σελήνης, προέβλεπε εκλείψεις και προσδιόριζε την ημερομηνία τέλεσης των αρχαίων στεφανιτών αγώνων.



Ολοι αυτοί οι υπολογισμοί είναι ξανά πλέον εφικτοί χάρη στην εντατική εργασία της ομάδας ερευνητών του ΑΠΘ. «Πριν από τρία χρόνια ξεκινήσαμε να μελετάμε το Μηχανισμό των Αντικυθήρων και κατασκευάσαμε το πρώτο πιστό αντίγραφο. Εξετάσαμε τα δομικά και λειτουργικά του χαρακτηριστικά και καταφέραμε να δημιουργήσουμε ένα δεύτερο αντίγραφο, απόλυτα λειτουργικό», εξήγησε στον «Α» ο Κυριάκος Ευσταθίου, καθηγητής του Τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ και μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Υπέρτατος θαυμασμός

Ο ίδιος μίλησε, μάλιστα, για την εντύπωση που του έκανε το επίπεδο της τεχνολογικής υποδομής που υπήρχε την εποχή που κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός. «Ο τρόπος κατασκευής του μοντέλου μας προκαλεί υπέρτατο θαυμασμό. Είναι πράγματι εντυπωσιακές οι γνώσεις που κατείχαν οι άνθρωποι εκείνη την εποχή και αποδεικνύεται ότι στην αρχαία Ελλάδα η τεχνολογία ήταν πολύ πιο προηγμένη απ' ό,τι θεωρούσαμε μέχρι σήμερα», σημείωσε ο κ. Ευσταθίου.

Ανάμεσα στις δυνατότητες του μοντέλου που κατασκεύασαν οι ερευνητές του ΑΠΘ είναι ο υπολογισμός της θέσης του Ηλιου, της Σελήνης, της φάσης της Σελήνης κ.ά. Οι δραστηριότητες δεν τελειώνουν εδώ όμως, καθώς οι ερευνητές φιλοδοξούν να αποκωδικοποιήσουν κι άλλες από τις δυνατότητες του Μηχανισμού και επιφυλάσσονται για την κατασκευή και τρίτου μοντέλου, το οποίο θα βρίσκεται ακόμη πιο κοντά στις πραγματικές δυνατότητές του. Εκτός από τον κ. Ευσταθίου, στην ομάδα συμμετέχουν, επίσης, οι Ι. Σειραδάκης, Σ. Δρούγου, Μ. Αναστασίου, Θ. Ζαχαροπούλου, Α. Μπασιακούλη και Μ. Ευσταθίου.







Πηγή: http://atia-ufo.blogspot.com/2011/10/blog-post_6668.html?mid=54534

ΤΑ ΡΟΜΠΟΤ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑΣ

Πρόκειται για επιμορφωτικό ντοκιμαντέρ, το οποίο ασχολείται με το μηχάνημα που βρέθηκε στα ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΑ και λειτουργούσε σαν ημερολογιακός αναλογικός υπολογιστής εκείνης της εποχής.

Ο Σεπτέμβριος του 1901 υπήρξε καθοριστικός και καταλυτικός για την περιοχή των ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ, αφού η ανακάλυψη του συγκεκριμένου μηχανήματος σημάδεψε την περιοχή. Και αυτό γιατί η συμβολή του στη μέτρηση του χρόνου ήταν μεγάλη.

Στη συνέχεια, γίνεται αναλυτική περιγραφή του μηχανισμού, των χαρακτηριστικών του και των διάφορων εξαρτημάτων του. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα ερευνητών, οι οποίοι καταθέτουν τους προβληματισμούς και τις απόψεις τους για το μηχάνημα.

Η αφηγήτρια επισημαίνει το γεγονός, ότι οι ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ είχαν πάντοτε πνευματικές ανησυχίες και αναζητήσεις ενώ ασχολούνταν με πολλές και διαφορετικές επιστήμες. Ακολουθεί αναφορά σε μυθολογικές περιόδους και σε μυθικά πρόσωπα. Αναμφίβολα, οι ικανότητες και οι γνώσεις των ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ κυριαρχούν και αποδεικνύονται πρωτοπόρες και καινοτόμες.